26 Mart 2009 Perşembe
ADAÇAYININ (SALVIA OFFICINALIS) ANTİOKSİDAN BİLEŞİKLERİ ROSMARİNİK VE KARNOSİK ASİTİN KAPİLER ELEKTROFOREZ İLE TAYİNİ
BİLEŞİKLERİ ROSMARİNİK VE KARNOSİK ASİTİN KAPİLER
ELEKTROFOREZ İLE TAYİNİ
Selda BAŞKAN, ,Nevin Öztekin, F.Bedia ERİM
İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Kimya Bölümü, Maslak, TR-34469, İstanbul
baskansel@itu.edu.tr, noztekin@itu.edu.tr, erim@itu.edu.tr
Kapiler Elektroforez (CE), yüklü bileşiklerin ve fenolik bileşikler gibi yüksek pH’larda
kısmen yüklenen organik bileşiklerin ayırımı için etkili bir yöntemdir. Yöntemin ayırım
gücünün yüksek oluşu ve pek çok doğal ürün için ön saflaştırma gerektirmeden analizin
mümkün olması nedeniyle diğer pek çok alanda olduğu gibi son yıllarda bitki
metabolitlerinin analizinde de HPLC ye alternatif olarak kullanılmaktadır. CE ile bitki
analizleri için literatürde değişik derleme makaleler (review) mevcuttur [1,2].
Adaçayı (Salvia), 900 kadar bitki cinsini içine alan Lamiaceae (ballıbabagiller) familyasının
önemli bir üyesidir[3]. Salvia cinsi bitkilerde en yaygın olarak bulunan fenolik bileşikler
genel olarak fenolik asitler, fenolik diterpenler ve flavonoidlerdir.
Rosmarinik asit, Salvia cinsi bitkilerde en sık rastlanan ve antioksidan aktivitesi yüksek olan
fenolik bir bileşiktir. Rosmarinik asit Salvia officinalis, Salvia cavaleriei, Salvia chinensis,
Salvia flava, Salvia lavandulifolia, Salvia miltiorrhiza’türlerinde teşhis edilmiştir [4]. Salvia
türlerinde bulunan diğer güçlü bir antioksidan karnosik asittir. Karnosik asit fenolik yapıda
abietan diterpenoiddir.
Bu çalışmada, Salvia officinalis türü bitkide bulunan rosmarinik ve karnosik asitlerin
birarada kalitatif ve kantitatif analizi için kapiler elektroforezde bir yöntem
geliştirilmiştir. Geliştirilen yöntem marketlerden temin edilen poşet adaçayları
içindeki bu iki aktif antioksidan maddenin kantitatif tayinine uygulanmıştır.
ADA ÇAYI YAĞININ YANLIŞ KULLANIMINA BAĞLI NEONATAL KONVÜLZİYON: OLGU SUNUMU
ÖZET
Ada çayı olarak bilinen salvia officinalis, spazmolitik,
antimikrobiyal, antienflamatuar, diüretik, diaforetik,
antiseptik, ekspektoran etkileri nedeniyle çeşitli klinik
durumlarda kullanılmaktadır. Bu yazıda, yenidoğan
bir bebekte topikal kullanım için hazırlanan, ancak
yanlışlıkla oral yoldan verilen adaçayı yağına bağlı
konvülziyonla gelen bir intoksikasyon olgusu sunuldu.
Anahtar Kelimeler: Ada Çayı Yağı, Neonatal
Konvülsiyon.
SUMMARY
Neonatal Convulsion After Accidental
Ingestion of Sage Oil: A Case Report
Sage is generally used as an expectorant, diuretic,
spasmolytic, antimicrobic, antiinflamatory, diaphoretic
and antiseptic agent in several clinical conditions.
We report a newborn with convulsion which occurred
after receiving, accidentally, sage oil orally which
was prepared for topical use.
Key Words: Sage Oil, Neonatal Convulsion.
GİRİŞ
Gelişmiş ülkelerde son yirmi yılda, bitkisel ilaçlar
ve alternatif tıp yöntemlerinin kullanımının yaygınlaştığı,
bu ilaç ve yöntemlere ilişkili yan etki ve toksikasyonlara
bağlı olgularda artış olduğu bildirilmişdir
(1). Yenidoğan ve süt çocukluğu dönemlerinde
bitkisel ilaçlar, infantil kolikte, konstipasyonda, enfeksiyonlara
karşı koruyucu olarak ve bazen de anne
sütü azalmasında kullanılmaktadır (2). En sık rezene,
papatya ve anason çayları gaz giderici olarak kullanılır.
Bu ilaçlar genellikle, oral yoldan kullanılır; fakat
topikal kullanımları da mevcuttur. Önerilen normal
dozlarda genellikle yan etkiler görülmez. Ancak yük-
_______________________________________________
(*) GATA Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD.
Reprint Request: Dr. Serdar Ümit SARICI, GATA Çocuk
Sağ. ve Hast. AD., 06018 Etlik / ANKARA
Kabul Tarihi : 09.01.2004
161
sek dozda veya topikal kullanım için hazırlanmış formların,
oral yoldan kullanılması sonucu oluşan intoksikasyon
olguları bildirilmiştir (2).
Bu yazıda, rahatlama ve gaz giderme sağlanması
amacıyla aktarda hazırlatılan, ancak yanlışlıkla topikal
kullanım yerine, oral olarak yüksek dozda uygulanan
ada çayı yağına (salvia officinalis) bağlı gelişen bir
neonatal intoksikasyon (konvülziyon) olgusu sunulmuştur.
OLGU SUNUMU
Yirmidört günlük kız bebek, acil polikliniğine sık
nefes alıp verme, huzursuzluk ve morarma şikayetleriyle
getirildi. Öyküsünden 26 yaşındaki annenin, 36
haftalık 1. gebeliğinden makadi geliş nedeniyle,
sezaryen ile 3000 gram ağırlığında doğduğu, prenatal
ve postnatal öz geçmişinin özellik arz etmediği ve
başvuru saatinden 3 saat önce, karın bölgesine lokal
masaj ile uygulayıp gaz sancısını önlemek amacıyla,
aktarda hazırlatılan ada çayı yağı adlı bitkisel ilacın
yanlışlıkla, iki çay kaşığı miktarında hastaya içirildiği
öğrenildi.
Fizik muayenede, rectal vücut ısısı 37.2 ºC, nabız
124 vuru/dk, solunum sayısı 68/dk, ağırlık 3750 gram
(%25-50), boy 51 cm (%25-50) ve baş çevresi 37 cm
(%25-50) idi. Hastada hiperpne, takipne, hipertonüsite,
derin tendon reflekslerinde artma, aşil ve
çene klonusu, opistotonus ve gözlerde vertikal nistagmus
saptandı.
Laboratuvar incelemesinde, hemoglobin 12.9
gr/dL, lökosit sayısı 11300/mm3, trombosit sayısı 471
000/mm3 idi. Kan şekeri 120 mg/dL, sodyum 136
mEq/L, potasyum 3.9 mEq/L ve iyonize kalsiyum 4.49
mmol/L olarak saptandı.
Hastaya mide irrigasyonu yapıldı ve aktif kömür
uygulandı. İzlemde, yatışından 1,5 saat sonra tonik
klonik konvülziyon gözlendi ve intravenöz fenobarbital
ile tedavi edildi. Yatışından 16 saat sonra derin
tendon refleksleri normale döndü, klonusu kayboldu,
hipertonüsitesi ve opistotonusu azaldı. Yirmidört saat
sonra hasta tamamen düzeldi ve 48 saat sonra taburcu
edildi.
ADA ÇAYI YAĞININ YANLIŞ KULLANIMINA BAĞLI
NEONATAL KONVÜLZİYON: OLGU SUNUMU
Dr. Serdar Ümit SARICI (*), Dr. Mustafa KUL (*), Dr. Göknur CANDEMİR (*),
Dr. Halil İbrahim AYDIN (*), Dr. Faruk ALPAY (*), Dr.Erdal GÖKÇAY (*)
Sarıcı - Kul - Candemir - Aydın - Alpay - Gökçay
TARTIŞMA
Adaçayı (Salvia Officinalis), değişik formlarda
spazmolitik, antimikrobiyal, sedatif, antiinflamatuvar,
antioksidan, antitümör, antihipertansif, diüretik,
diaforetik, antiseptik ve ekspektoran özellikleri ile
koroner kalp hastalıkları, kronik bronşit, asthma, kronik
renal yetmezlik, siroz, dismenore, insomnia,
infantil kolik, dispepsi, Alzheimer hastalığı gibi çeşitli
klinik durumlarda bitkisel ilaç olarak kullanılmaktadır
(3,4,5). Salvene, pinene, camphor, cineole, borneol,
thujone, saponin, diterpene, phenolic asit, salviatannin,
ursokolik asit, kafeik asit ve flavonoidleri içeren
ada çayı yağı, ada çayı yapraklarının distilasyonu ile
elde edilmektedir (2,5,6).
Bitkisel ilaçların yanlış veya toksik dozlarda kullanımı
sonucu, allerjik reaksiyonlar, karaciğer yetmezliği,
hepatit, kolit, kronik diyare, hemolitik anemi,
nefrit, renal fibrosis, konvülziyon, hipotansiyon, aritmi,
sedasyon, sıvı ve elektrolit bozuklukları ile fotosenzitizasyon
gibi birçok komplikasyonlar ortaya çıkmaktadır
(7,8,9,10). Yenidoğan ve süt çocukluğu
döneminde ülkemizde, en sık kullanılan bitkisel ilaçlar
konstipasyon ve infantil kolik durumlarında kullanılan
rezene, papatya ve anason çayları ile badem yağıdır.
Sık kullanılan bu bitkisel ilaçların intoksikasyon tablolarında,
apne, santral sinir sistemi depresyonu, diyare
ve kusma saptanırken (2,8,9), hastamızda eksitasyon,
opistotonus, derin tendon reflekslerinde artma,
konvülziyon gibi santral sinir sistemi uyarılmasına
bağlı belirtiler ortaya çıkmıştır. Ökaliptus, deve kulağı,
kedi otu, solucan otu, kuş dili gibi bitkilerden elde
edilen bir kısım bitkisel ilaçların, santral sinir sistemi
eksitasyonu ve konvülsiyonla seyreden intoksikasyon
tablolarına yol açabileceği bildirilmiş olup, neonatal
konvülziyonlarla seyreden intoksikasyon olgularına
rastlanmamıştır (11). Ada çayının distilasyonuyla elde
edilen ada çayı yağının, thujone, camphor ve cineole
içerdiği, bu maddelerin epileptojenik özellik taşıdığı
ve deneysel bir çalışmada diğer bitkisel ilaçlarla
karşılaştırıldığında çok daha düşük dozlarda konvülziyonla
karakterli intoksikasyon tablolarına neden
olduğu bildirilmiştir (11). Olgumuzda, iki çay kaşığı
miktarında ada çayı yağının ağızdan yanlışlıkla
alımının neonatal konvülziyonla giden intoksikasyon
162
tablosuna neden olması, belirtilen deneysel çalışma
ile uyumlu gözükmektedir.
Sonuç olarak, nedeni saptanamayan yenidoğan
konvülziyonlarında bitkisel ilaçlara bağlı akut veya
kronik intoksikasyonun, etiyolojiden sorumlu olabileceği
göz önüne alınmalı ve ada çayı yağının topikal
preperatlarının oral yoldan yanlış kullanımına bağlı
konvülziyon ve tonus artışı ile karakterli hipereksitasyon
tablosu gelişebileceği unutulmamalıdır.
KAYNAKLAR
1. Wooolf, A.D.: Herbal remedies and children: Do
they work? Are they harmful? Pediatrics 112:
240-245, 2003.
2. Baytop, T.: Türkiye'de Bitkilerle Tedavi, I.U
Eczacılık Fak. Yayınları, 1984, İstanbul
3. Capek, P., Hribalova, V., Svandova, E.,
Ebringerova, A., Sasinkova, V., Masarova, J.:
Characterization of immunomodulatory polysaccharides
from Salvia officinalis L. Int J Biol
Macromol 33: 113-119, 2003.
4. Miura, K., Kikuzaki, H., Nakatani, N.: Apianane
terpenoids from Salvia officinalis.
Phytochemistry 58: 1171-1175, 2001.
5. Baricevic, D., Sosa, S., Loggia, RD., Tubaro, A.,
Simonovska, B., Krasna, A., Zupancic, A: Topical
anti-inflammatory activity of Salvia officinalis L.
leaves:the relevance of ursolic acid. J
Ethnopharmacol 75: 125-132, 2001.
6. Lu, Y., Foo, LY.: Polyphenolics of Salvia- a
review. Phytochemistry 59: 117- 140, 2002.
7. Ernst, E.: Harmless herbs? A review of the
recent literature. Am J Med 104: 170-178, 1998.
8. Niggeman, B., Grüber, C.: Side-effects of complementary
and alternative medicine. Allergy 58:
707-716, 2003.
9. Ko, R.: Adverse reactions to watch for in patients
using herbal remedies. WJM 171: 181-186,
1999.
10. Capasso, R., Izzo, AA., Pinto, L., Bifulco, T.,
Vitobello, C., Mascolo, N.: Phytotherapy and
quality of herbal medicines. Fitoterapia 71: 58-
65, 2000.
11. Burkhard, P.R., Burkhardt, K., Haenggeli, C.A.;
Landis, T.: Plant-induced seizures: reappearance
of an old
İÇERİK
- yüksük adaçayı - antalya adaçayı
- 50 bitki adaçayı
- adaçayı bursa eczacılar odası
- adaçayı doğaltedavi.net
- bilimsel araştırma kaynakları
- Saracoğlundan bademcik problemine adaçayı çözümü
- yetiştirme
- adaçayı listesi
- botanik bilgi
- resimleri
- adı soyadı
- koku ve tad
- faydaları
- YAN ETKİLERİ VE UYARILAR !!!
- tıbbi bakış tarzı
- toplanması
- saklanması
- yararlanılan kısımları
- kullanma şekli
- hazırlanışı
- yetiştiği bölgeler
- tarihçe
- içeriği
- önemli kaynaklar
yüksük adaçayı - antalya adaçayı
Yüksük Adaçayı, Fingerhut Salbei, Salvia Sideritis L.
Çiçekli Adaçayı
Ege Adaçayı
Familyası: Ballıbabagillerden, Lippenblüttengewâchse, Lamiaceae (Labiatae)
Drugları: Yüksük Adaçayı otu;Salvia’e Sideritis Herba
Yüksük Adaçayının çayı içilir.
Adaçayı doğal östrojen içerir ve bu özelliği ile menopoz döneminde ortaya çıkan ateş basması, terleme ve sıkıntılara yardımcıdır.
Botanik: Yüksük Adaçayının vatanı Türkiye olup, Türkiye’nin Akdeniz ve Ege Bölgesinde yabani olarak yetişir. Boyu 1 m ye kadar uzanan bitki karşılıklı dallara ayrılır.Her dalın üst kısmında çiçek demetleri oluşur.Ortadaki ana dalda 15-25 çiçek ve yandaki dallarda 10-15 çiçek bulunur.Çiçekleri kavrayan iki kupa yaprağı bir çanak gibi durur.Yetiştirilmesi ve hasadı aynı şekildedir.Tadı güzel olduğundan Antalya ve civarında içilir, fakat fazla incelenmediğinden fazla bilgiye sahip değiliz.
50 bitki adaçayı
adaçayı bursa eczacılar odası
Yayılışı: Akdeniz ülkelerinde doğal olarak yetişen bitki, Türkiye’de özellikle Akdeniz ve Ege sahillerinde yaygındır ve her yıl doğadan toplanarak Almanya başta olmak üzere Avrupa ülkelerine ihraç edilmektedir. Türkiye’de 86 Salvia türü (90 takson) doğal olarak yetişmektedir ve bunlardan 40 tanesi endemiktir. Türkiye’de adaçayı olarak diğer Salvia türleri ile Sideritis türleri de kullanılmaktadır.
Kullanılan kısımları: Yaprakları (Salviae trilobae folium), topraküstü kısımları (Salviae trilobae herba), ve su buharı distilasyonu ile elde edilen uçucu yağ (Salviae trilobae aetheroleum).
Etken bileşikleri: Yapraklar, %2-3 uçucu yağ, %5 rosmarinik asit, tanen bileşikleri, flavonlar (salvigenin luteolin, hispidulin) ile karnosol (=pikrosalvin) gibi diterpenlerve ursolik asit ve benzeri triterpenler içerir. Uçucu yağ, % 60-64 civarında ökaliptol ( 1,8-sineol), % 8.2 kafur ve % 5’in altında tuyon türevleri taşımaktadır.
Etli ve kullanışı: ağız ve boğaz mukozasında antiflojistik etkilidir; ayrıca antihidrotik, astrenjan ve sekresyon düzenleyici etkileri ile uçucu yağından dolayı antibakteriyel, antifungal ve antiviral etkileri bulunmaktadır. Ağız ve boğaz mukozası rahatsızlıklarında gargara olarak; soğuk algınlığı rahatsızlıklarında ve ayrıca dispeptik rahatsızlıklarda kullanılır.
Dozaj: 4-6 gr/gün
Çay: Günde birçok defa 1 çay fincanı
Hazırlanışı: 1 çay kaşığı (1.3 gr) drog 1 çay fincanı kaynar su içinde ağzı kapatılarak 5-10 dakika bekletilir, süzülür.
Gargara hazırlanışı: 2.5 gr yaprak üzerine kaynar su ilave edilir, kapağı kapatılarak 10-15 dakika bekletilir, süzülerek ağız ve boğaz gargarası yapılır. Gargara ayrıca, 100 ml üzerine 2-3 damla uçucu yağ damlatılarak da hazırlanabilir.
Kombinasyonları: Timol veya timol taşıyan ya da mentol veya mentol taşıyan uçucu yağlarla kombine gargaraları ve boğaz pastilleri bulunmaktadır.
Yan etkileri, geçimsizlikleri, kontrendikasyonları: Bir kerede 15 gr dozun aşıldığı hallerde taşikardi, sıcaklık hissi, kramp ve denge bozuklukları yapabilmektedir.
Katıştırma: Türkiye’de adaçayı olarak diğer Salvia türleri yanı sıra Sideritis ve Stachys türleri de kullanılmaktadır. Dorystoechas hastata bitkisi de çalba çayı adıyla tüketilmektedir
Kaynak: Bursa Eczacı Odası.
21 Mart 2009 Cumartesi
adaçayı doğaltedavi.net
|VİDEOLAR |BİTKİ RESİMLERİ|
« önceki Konu | sonraki Konu »
Bütün Zaman Ayarları WEZ +2 olarak düzenlenmiştir. Şu Anki Saat: 20:32 . |
Sağlık Siteleri Buluşma Noktası - www.saglik-siteleri.com |
|Dogal tedavi | AlterNatif TıP | Bitkisel Tedavi | GokcekAktar | Gokcekİksir | Tonik | Tentur | Diyet | Aloeverabu | Nonibu | ZenceFiL | Vucut | SifalıBitkiler | Frmsever | Bilgeforum | Turksiteler100 |LinkBack |