21 Mart 2009 Cumartesi

botanik bilgi

Botanik Bilgisi

Ülkemizde genellik bahçelerde yetistirilir.
Izmir çevresinde bir miktar tarimi yapilir.
Türkiye'de 90 civarinda çesidi vardir.
En çok kullanilan türleri tibbi adaçayi, Anadolu adaçayi ve ayi kulagidir.

Akdeniz, Ege ve Anadolunun birçok yerinde yetisir.

Tibbi adaçayi

boyu 20 - 70 cm. olup çok yıllık çalımsı bir bitkidir.

Dallanmis yan kökleri olan kahve rengimsi bir kökü vardir.

Gövde çok dalli, dallar dört kösedir. Üstleri keçemsi beyaz tüylüdür.

Yapraklar uzun yumurta biçimi, yesilimsi gri, kenarlari ince disli, uzun sapli ve karsiliklidir. Yapraklarinin üzeri açik gümüsi renkli tüylüdür.

Çiçekleri mavimsi açik menekse renklidir. Nisan - Temmuz arasi çiçek açar. Ender olarak beyaz çiçeklilerine de rastlanir.

Anadolu adaçayi

en çok kullanilan türüdür. Çayir adaçayi da denir.

100 cm. civarinda boylu, çalimsi çok yillik bir bitkidir.

Yapraklari sapli, grimsi beyaz renklidir.

Çiçekleri leylak renklidir.

Dallarinin ucunda böceklerin yumurtlamasi neticesinde mazimsi yumrular olusmustur.

Anadolu adaçayindan elma yagi da denen bir yag çikarilir.

Ayikulagi

bati Anadolu disinda tüm Anadoluda yetisir.

Boyu 120 cm. civarindadir.

Çiçekleri açik leylakla pembe arasinda degisir.

Çiçekler mayis eylül aylari arasinda açar.

AdaçayıAdaçayı (Salvia officinalis), dişotu ve meryemiye adları ile de tanınır.
30-70 cm boyunda olan
bitkinin menekşe renkli çiçekleri halka dizilişlidir.
Karşılıklı olan beyaz keçeli yaprakları gümüş gibi parıldar
ve acımtırak, ıtırlı bir koku yayarlar.

Bir başka cins olan çayır adaçayı (Salvia pratensis -Salvia tribola), çayırlarda, bayırlarda ve meralarda yetişir.
Çevresine ıtırlı hoş bir koku yayan mavi–menekşe renkli çiçeklerin pırıltısı uzaklardan seçilebilir.
Çayır Adaçayı (Anadolu adaçayı)
batı ve güney-batı Anadolu'da bol olarak yetişmektedir. Anadolu adaçayından "elma yağı" veya "acı elma yağı" denilen yağ da üretilmektedir.
Bu tür adaçayı da kimyasal yapı ve tedavi etkisi bakımından tıbbi (bahçe) adaçayına benzemektedir. Fakat burada tanıtmaya çalışacağımız bahçe adaçayı (tıbbi adaçayı) ise, şifalılık bakımından daha etkilidir.

30-75 cm. arasında boylanabilen adaçayı türleri, kışın yapraklarını dökmeyen, dayanıklı otsu ya da çalımsı bitkilerdir. Kare kesitli tüylü gövdesi, bitkinin ikinci yılında odunsulaşır. Genellikle yakıcı kokuşu olan gri-yeşil yaprakları, bazı türlerde alacalı, hatta kırmızı ve mor renklerde olur. Çift dudaklı, derin hazneli çiçekleri genelde mor-mavi renkli iken, seyrek olarak beyaz ya da pembe renkli çiçek açan türleri de görülür. Bitkinin minik tohumları koyu kahverengi ve yumurta biçimlidir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder